Tetanoz
Tetanoz, Clostridyum
tetani tarafından üretilen tetanospazmin eksotoksini ile intoksikasyona
bağlı iskelet kasları, bazen glottis ve larinksin tonik spazmları ile
karakterize bir hastalıktır.
C. tetani, anaerobik, sporüreten, graf pozitif bir basildir. Sporlar
kaynatma da dahil birçok zararlı etkene ve işleme karşı dirençlidirler. C.
tetani'nin vegetatif şekilleri ısıya ve birçok dezenfektana karşı
duyarlıdır. C. tetani toprakta yıllarca yaşayabilir ve ev tozlarında, birçok
hayvan türünün dışkısında bulunabilir. Sporlar ve vegetatif organizmalar
insanların barsak içeriğinde bulunabilir.
Tetanoz, tetanospazmin ve tetanolizin adlı iki toksin üretir. Tetanospazmin
klinik bulgulardan sorumlu bir nörötoksindir. Difüzyon yeteneği olan bir
protein olan tetanospazmin botilinum toksini dışında bilinen en güçlü
zehirdir.. Vegetatif organizmalar tarafından hasar yerinde üretildikten
sonra dolaşım ya da periferik sinirler yolu ile santral sinir sistemine
taşınır.
Klinik:
Kuluçka dönemi 1-7 gündür. Lezyonun yerleşim yerine göre klinik bulgular
değişir.
Difteri Anjini : Hastalığın en sık rastlanan tipidir. Tonsillerin
üzeri kirli beyaz renkte bir membranla örtülüdür. Membran kaldırılınca
kanar. Difteri tek veya çift taraflı tonsili tutabilir. Membran,
tonsillere, yumuşak damağa, uvulaya ve larenkse yayılabilir. Ateş
iştahsızlık ve boğaz ağrısı vardır. Submaksiller lenfadenopati ve ödem
nedeniyle boyun şiş görünümdedir. Difteri, bazen toksik tablo ile
seyredebilir. Dolaşım Bozukluğu ve kollaps gelişebilir. Bu tip difteri
genellikle fatal seyirlidir.
Larinks Difterisi : Genellikle farinks difterisinden sonra
gelişir. Akut obstrüktif larenjit tablosu ortaya çıkar. Ateş, öksürük ve ses
kısıklığı meydana gelir. İnspiratuar dispne ve substernal, supraklaviluler
çekilmeler meydana gelir. Toksin larinks mukozasında absorbe olmadığı için
sistemik bulgular meydana gelmez.
Burun Difterisi : Tek veya çift taraflı kanlı, irinli akıntı
olur. Tedavisiz kalan vakalar kronikleşir, toksemiye yol açmaz. Bu insanlar
infeksiyon kaynağıdır.
Bunların dışında göz. kulak, deri difterisi olabilir.
Komplikasyonlar :
Toksik myokardit, difteri nöriti, bronkopnömoni, nefrit, plörezi, artrit,
tromboz ve otitis media görülebilir.
Tanı :
İnfeksiyon yerinden direkt yayma ile basil aranır. Membran kenarından alınan
materyal Löeffler besiyerine ekilerek 12-24 saat içinde sonuç
alınabilir.
Ayırıcı tanı :
Diğer etkenlerle meydana gelen tonsillitler, krup, burunda yabancı cisim
düşünülmelidir.
Tedavi :
Difteride erken tanı ve tedavi önemlidir. Şüpheli durumlarda kültür sonucu
beklenmeden tedaviye başlanmalıdır.
* Antitoksik tedavi : Difteri antiserumu ile kandaki toksin
nötralize edilir. Vakaların ağırlık durumuna ve lokalizasyonlarına göre
500-1000 İÜ/kg dozlarda IM olarak verilir.
* Antibiotik tedavisi : Difteri basillerini ortadan kaldırmak için
Prokain Penisillin 400-8000 Ü/gün IM yapılır.
* Semptomatik tedavi